Trong thời đại công nghệ bùng nổ, điện thoại thông minh đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Với trẻ em, việc tiếp xúc sớm với thiết bị điện tử có thể mang lại một số lợi ích như hỗ trợ học tập, phát triển tư duy qua các trò chơi giáo dục. Tuy nhiên, nếu không kiểm soát thời lượng và nội dung sử dụng, việc trẻ xem điện thoại quá nhiều có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần. Đáng lo ngại hơn, nhiều trẻ em đang xuất hiện những dấu hiệu cảnh báo sức khỏe mà cha mẹ thường bỏ qua, đến khi hậu quả nặng nề mới vội vã đưa con đi khám.
1. Mắt mờ, nhức mỏi hoặc chảy nước mắt thường xuyên
Một trong những cơ quan đầu tiên bị ảnh hưởng khi trẻ sử dụng điện thoại quá nhiều là đôi mắt. Ánh sáng xanh từ màn hình điện tử có thể gây ra hiện tượng khô mắt, mỏi mắt, thậm chí là suy giảm thị lực. Nếu cha mẹ thấy trẻ thường xuyên dụi mắt, chảy nước mắt, than đau đầu, hoặc phải nheo mắt khi nhìn xa thì đây là dấu hiệu rõ rệt cho thấy mắt đã bị tổn thương, cần được khám chuyên khoa kịp thời.
2. Ngủ không ngon, giấc ngủ bị xáo trộn
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với màn hình điện thoại trước khi đi ngủ khiến não bộ khó sản sinh melatonin – hormone giúp tạo cảm giác buồn ngủ. Trẻ em xem điện thoại trước giờ ngủ thường bị mất ngủ, ngủ chập chờn, hay giật mình giữa đêm hoặc mộng mị. Nếu trẻ thường xuyên mệt mỏi vào buổi sáng, cáu gắt vô cớ, khả năng cao là do chất lượng giấc ngủ bị ảnh hưởng. Lúc này, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để loại trừ rối loạn thần kinh liên quan đến giấc ngủ.
3. Giảm khả năng tập trung, chậm nói hoặc kém giao tiếp
Trẻ em, đặc biệt là ở độ tuổi mầm non, rất cần sự tương tác trực tiếp để phát triển ngôn ngữ và kỹ năng xã hội. Khi trẻ “dán mắt” vào điện thoại quá lâu, não bộ dần thích nghi với hình ảnh nhanh, âm thanh dồn dập, dẫn đến giảm khả năng tập trung, ngại giao tiếp với người thật. Một số trẻ còn có biểu hiện chậm nói, phản ứng chậm với môi trường xung quanh hoặc không đáp lại khi người lớn gọi tên. Đây là dấu hiệu rất đáng báo động và cần được can thiệp y tế sớm.
4. Thay đổi hành vi, dễ cáu gắt hoặc trầm lặng bất thường
Trẻ bị “nghiện điện thoại” thường có xu hướng thay đổi hành vi: có thể trở nên cáu kỉnh khi bị ngắt quãng chơi game, hoặc thụ động, lầm lì, ít nói. Một số trẻ có biểu hiện rối loạn cảm xúc, thậm chí là các dấu hiệu ban đầu của trầm cảm nếu tiếp xúc với nội dung tiêu cực trên mạng xã hội mà không có sự giám sát từ cha mẹ.
Lời kết
Cha mẹ cần hiểu rằng điện thoại không phải là “bảo mẫu”, cũng không nên trở thành công cụ để “dỗ trẻ ngoan”. Việc để con xem điện thoại quá nhiều sẽ để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất lẫn tinh thần. Nếu trẻ xuất hiện những dấu hiệu như mỏi mắt, rối loạn giấc ngủ, thay đổi hành vi hay kém tương tác xã hội, đừng chần chừ — hãy đưa con đến gặp bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt. Sức khỏe của con trẻ là nền tảng cho cả tương lai, và sự quan tâm đúng lúc của cha mẹ có thể thay đổi cả cuộc đời của một đứa trẻ.